http://ghazizadeh114.blogfa.com حجت الاسلام قاضی زاده..استخاره قم
سید کیست؟ و سیادت از ناحیه مادر و..احادیث مربوط به فضیلت سادات و..
شاید تا به حال شما خیلی ها رو دیده باشید كه دوست دارن منسوب
به امام علی(ع) وحضرت زهرا(س) باشند..حتما شما میدونیدكه اگر بین
مادر بزرگها و یا پدربزرگهای مادری كسی هر چند ده نسل قبل و بالاتر سیدو
سیده ای باشه این شخص به حضرت زهرا(س)محرم میشه
و حكم نوه بی بی رو داره...
اینست معنای
انا اعطیناک الکوثر..
ای رسول الله ما به تو خیر کثیر دادیم
بعضی از بزرگان فرمودهاند سیادت از طرف مادر هم به فرزند منتقل میگردد
و فرزند از طرف مادر سید میباشد.
برای کسب اطلاعات بیشتری میتوانید به کتاب فضائل السادات مراجعه نمایید.
ریشه سادات همان عظمت پیامبر(صلى الله علیه وآله)و على(علیه السلام)از نظر صفات و روحیات و اعمال است . آنان به خاطر شخصیت والایشان سید و بزرگ بودند و شعاع این شخصیت تا جد اعلاى پیامبر(ص)یعنى «هاشم» را شامل مى گردد و فرزندان او نیز از این رهگذر کسب افتخار مى کنند و احترام آنان به خاطر انتساب به پیامبر بر مسلمانان واجب است ; چرا که تنها چیزى که اجر زحمات نبى اکرم(ص)به شمار مى رود بنا به آیه «قُل لاَّ أَسْـَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِى الْقُرْبَى» (شورى ، 23) .
این محبت یکى از عقاید ما شیعیان است
چنان که شیخ صدوق مى فرماید :
دوستى ذریه پیامبر اعظم دوستى و محبت به خاندان عصمت و طهارت مى باشد . مادامى که بر راه پدران پاکشان باشند ، برگردن بندگان خداست تا روز قیامت و همین دوستى مزد رسالت پیامبر اکرم است .1
در این زمینه روایات فراوانى است که به برخى اشاره مى کنیم :
رسول الله ص"
علی جان تو فرزندانت را دوست نمیدارد مگر مومن و حلال زاده
و
با تو و فرزندانت دشمنی نمیکند مگر منافق و حرامزاده..
در روایتى حضرت امام محمد باقر مى فرمایند :
«طاعت ولى امر در هر دوره و عصرى براى یک نفر از ماهاست که او امام عصر و زمان خود مى باشد ; ولى محبت و دوستى نسبت به عموم سادات فرض و لازم شمرده شده است» . 2
همچنین در روایتى از پیامبر اکرم مى خوانیم :
«عیادت فرزندان هاشم «سادات » جزء فرایض و وظایف است
و زیارت آنان مستحب مى باشد» . 3
در روایت دیگر از پیامبر اکرم(ص)آمده است که مى فرمایند :
«من چند نفر را در روز قیامت شفاعت مى کنم اگر چه گناهان زیادى داشته باشند ؛
1 . کسى که به کمک ذریه ام برخیزد .
2..کسى که به هنگام تنگدستى ذریه ام از بخشش مالش دریغ نکند .
3 .کسى که ذریه ام را با قلب و زبان دوست داشته باشد . و .. . 4
علاوه بر احترام به سادات
یکى دیگر از ویژگى هاى آنان تعلق نصف خمس به آن هاست ;
چنان که قرآن کریم مى فرماید :
«وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَىْء فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِى الْقُرْبَى» (انفال ، 41)
یکى دیگر از ویژگى هاى آنان حرام بودن صدقه و زکات براى آنان است ;
چنان که حضرت امام صادق مى فرمایند :
«خداوند هنگامى که زکات را بر ما حرام کرد خمس را براى ما قرار داد ;
بنابراین زکات بر ما حرام است و خمس حلال» . 5
پی نوشت ها
1 . بحارالانوار ، ج 10 ، ص 393 ، چاپ تهران
2 . اصول کافى ، کلینى ، ج 3 ، ص 23
3 . سفینة البحار ، ج 1 ،ص 567
4 . بحارالانوار ، علامه مجلسى ، ج 46 ، ص 202 ، چاپ تهران
5 . وسایل الشیعه ، شیخ حرّ عاملى ، ج 6 ، ص 186 ، بحث خمس .
در حدیث است که:
خلقت الجنة لمن اطاع اللَّه و لو كان غلاما حبشیا
و خلقت النار لمن عصى اللَّه و لو كان سیدا قرشیا:
بهشت آفریده شد برای کسی که از خداوند اطاعت کند
هر چند برده ای از حبشه باشد،
و جهنم برای کسی است که معصیت نماید
هر چند سیدی از اهل قریش باشد..
بنابراین اصل در سیادت که موجب رستگاری گردد،
سیادتی است که بوسیله اعمال حاصل شود
لذا در بسیاری از روایات برای کسب سیادت ذاتی اکتساب فضایلی را ذکر فرموده اند:
من جمله در روایتی است که
امیرالمومنین روى بجانب امام حسین(ع) نموده فرمود
پسرم سیادت و آقائى چیست؟
پاسخ داد رسیدگى بقوم و قبیله نمودن و تحمل ناراحتى و جرم كشیدن
.(مواعظ امامان علیهم السلام، ترجمه ج 17، بحارالانوار 96)
و نیز فعل المعروف و اغاثة الملهوف و اقراء الضّیوف آلة السّیادة.
(تصنیف غرر الحكم و درر الكلم، ص450)
احسان كردن، و بفریاد ستمدیده بیچاره رسیدن،
و مهمانى كردن مهمانان سبب بزرگى و مهترى است.
ایا فرزندان هاشم همه سید هستند ؟
آیا سیادت از طریق حضرت زهرا به ایشان رسیده است؟
ایا کسی که مادرش سیده است ،سید محسوب می شود؟
ایا بنی عباس سید بوده اند؟
و ایا بین کسی که مادرش سید است با کسی که پدرش سید است در انتقال سیادت به نسل بعدی تفاوتی دارند؟
پاسخ :
سيد به معناي آقا و اطاعت شده، رئيس و بزرگ آمده است. سيادت عنواني است اعتباري، نه تكويني و عنواني است براي مردان و زناني كه در طول نسب خويش به حضرت هاشم بن عبد مناف (جدّ دوم رسول خدا) ميرسند. هر كس سلسله نسب او به هاشم بن عبد مناف يا فرزندان او برسد، سيد محسوب مي‌شود.(1)
اصطلاحاً به فرزندان هاشم، بني هاشم ميگويند. برخي از اينان به عموهاي پيامبر مثل ابوطالب ، عباس و حمزه ميرسند. بنابراين فرزندان عباس عموي پيامبر كه اصطلاحاً به آنان بني عباس ميگويند، سيد محسوب ميشوند. فرزندان ابوطالب به نام‌هاي طالب و عقيل و جعفر طيار و علي(ع) و نسل آنان (تا كنون هر چه هستند) سيدند. پيامبر اسلام از جهت پسرانش (طيب و طاهر و قاسم و ابراهيم) چون در كودكي از دنيا رفتند، نسلي ندارد و فقط از طريق حضرت فاطمه زهرا(س) نسلش ادامه پيدا كرد كه فرزندان حضرت زهرا به نام‌هاي حسن و حسين و زينب و ام كلثوم از طريق پدرشان علي(ع) سيد بودند.
تمامي ائمه معصومين و فرزندانشان از طريق علي(ع) به هاشم ميرسند و سيد هستند.>
بنابراين سيادت تنها انتساب به پيامبر نيست، بلكه از جهت انتساب به طالب و علي و عقيل و جعفر (فرزندان ابوطالب) و انتساب به عباس و حمزه (عموهاي پيامبر نيز سيادت حاصل شده و حضرت علي(ع) سيد بوده است و فرزندان او نيز سيد هستند<
روايات فراوان در فضيلت ذريه و خاندان پيامبر بيان شده كه حكايت از ارزش و جايگاه بلند انتساب به پيامبر دارد. پيامبر اسلام(ص) فرمود: هر خويشي و سنتي در روز قيامت گسيخته مي شود، جز خويشي با من، خواه نسبي باشد يا سببي".(2) امام رضا(ع) نيز فرمود:ما خاندان نبوت حقي كه بر مردم داريم، به خاطر پيامبر(ص) است. هر كدام كه حق خود را كه به بركت پيامبر بر مردم واجب شده، از مردم بستاند، ولي متقابلاً حق مردم را ادا نكند، حقش ساقط خواهد بود"،(3) بنابراين روايت، همان گونه كه سادات بر مردم حق دارند، مردم نيز بر آن ها حق دارند. در ضمن همان گونه كه سادات از ارج و منزلت برخوردارند، به همان اندازه لازم است مراقبت بيشتري بر كردار خود داشته باشند . اگر كسي بتواند نسبت معنوي به پيامبر پيدا كند و خود را در راه و اهداف عالي پيامبر اسلام قرار دهد و تقوا و پرهيزگاري پيشه كند، مطمناً چنين شخصيتي مقام و جايگاه برتري خواهد داشت.
در فقه براي سادات احكام خاصي آمده است،
مثلاً گرفتن زكات از غير سيد بر آنان حرام است.
تفصيل اين احكام در كتاب هاي فقهي بيان شده
سیادت از جانب مادر
«کسی که به فرزندان من احترام بگذارد و آنان را تکریم کند ،
در واقع مرا تکریم کرده است . » (پیامبر اکرم مستدرک الوسائل ، 12/367)
اگر کسی مادرش سید فاطمی باشد او نیز در زمره اولاد پیامبر (ص) قرار می گیرد،
ولی به فتوای اکثر فقیهان احکام ویژه سیادت و یا برخی از آن، به او بار نمی شود.
برخی از علماء کسانی را که مادرشان سید باشد را سید می دانند و
حتی مستحق خمس میدانند
مانند: مرحوم سید مرتضیرضوان الله تعالی علیه که فتوا داده است
که اگر کسی از طرف مادر هم به بنیهاشم انتساب داشته باشد خمس به او تعلق میگیرد
وبعضی از فقهای دیگر نظیر صاحب حدائق هم این فتوا را پذیرفتهاند
اما معروف بین امامیه آنست که فقط در صورتی از خمس می‌تواند استفاده کند که انتسابش از طرف پدر باشد و فتوای معمول فقهای ما هم همین است.ولی از نظر محرمیت فرقی بین سیدهای از طریق پدری یا مادر؛با انبیای اعظام وائمه اطهار ومانند آن که ارتباط نسبی از طرف مادر دارند نیست ومساله محرمیتیکسان است .
از آن رو که سادات به پیامبر منتسب هستند،
باید مواظب رفتار خود باشند؛
زیرا انجام برخى اعمال از انسانهاى معمولى مشکل ایجاد نمىکند،
ولى انجام آن توسط انسانهاى با شخصیت و یا اشخاصی که به رهبران دینى منتسب هستند،
مشکل ایجاد مى کند.
بزنطى(راوي) مى گوید: در خدمت حضرت رضا(ع) نشسته بودم. سخن از سادات به میان آمد،
عرض کردم: آیا منحرف از خاندان شما و غیر شما یکسانند؟
فرمود: «نیکوکار ما اجرش دو چندان و بدکار ما گناهش دو چندان است».
وظیفه ما آن است که نسبت به سادات احترام بگذاريم.
همان طور که نسبت به سایر افراد احترام می گذاریم.
البته می توانیم در قالب شرایط تعریف شده توسط اسلام - آنان را امر به معروف و نهی از منکر نمایم. همین طور سعی کنیم با رفتار و گفتار خود به آن ها بفهمانیم که سزاوار است جایگاه و مقام سیادت را حفظ کنند. صرف سید بودن موجب نمی گردد که سادات از این عنوان سوء استفاده کنند. امام رضا (ع) وقتى که برادرش (زیدالنار) را دید که از خود تعریف مى کند و به سیادت خود مغرور شده و دائماً«ما چنین، ما چنان » مى گويد، فرمود: «این سخنان چیست که مى گویى ؟! اگر سخن تو درست باشد و فرزندان رسول خدا وضع استثنایى داشته باشند و خداوند بدکاران آنان را عذاب نکند و عمل نکرده، به آنان پاداش بدهد، پس تو از پدرت موسى بن جعفر نزد خدا گرامى ترى، زیرا وى خدا را بندگى کرد تا به درجات قرب نائل آمد و تو مى پندارى بى آن که بندگى خدا کنى، مى توانى در درجه موسى بن جعفر قرارگیرى ». سپس آیه «انهّ عملٌ غیر صالح » را قرائت کرد و فرمود: فرزند پیامبر و انتساب به پیغمبر و امام کافى نیست؛ عمل صالح لازم دارد.
سوال :
آیا کسانی که مادر آنان سید است
از سادات و فرزندان حضرت زهرا سلام الله علیها محسوب می شوند و احکام سیادت را دارند ؟
حضرت آیت الله خامنه ای :
منتسبین به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از طرف مادر هم از اولاد آن حضرت محسوب می شوند ولی ملاک ترتب آثار و احکام شرعی سیادت انتساب از طرف پدر است .
حضرت آیت الله فاضل لنکرانی :
احکام فقهی/خمس/ سید را ندارند اما از ذریه رسول الله محسوب می شوند .
حضرت آیت الله صافی گلپایگانی :
از فرزندان آن حضرت محسوب می شوند
ولی احکام خاص/خمس/ منتسبین از طریق پدر به جناب هاشم را ندارند .
حضرت آیت الله سیستانی :
سزاوار احترام خاص سادات هستند ولی مستحق خمس نیستند .
حضرت آیت الله مکارم شیرازی :
حکم سید را دارند ولی خمس نمی توانند بگیرند
و از لباس مخصوص سادات نمی توانند استفاده کنند
اما شرافت سیادت دارند..
حضرت آیت الله بهجت :
ذریه محسوب میشوند ولی احکام سیادت را ندارند .
حضرت آیت الله تبریزی :
موضوع خمس مربوط به کسیست که هاشمی یعنی منسوب به جناب هاشم از جانب پدر باشد .درمحرمیتشان شکی نیست
حضرت آیت الله صادقی تهرانی"
سادات محسوب میشوند وخمس هم به آنها تعلق میگیرد .
جواب تفصیلی:
كسى در این تردید ندارد كه همۀ فرزندان حضرت فاطمه زهرا (س)،
فرزندان پیامبر اسلام (ص) هستند،
ولی باید توجه داشت که بین عنوان فرزند رسول خدا بودن و عنوان سید و هاشمی بودن فرق است،
هر كس كه نسبتش به فاطمۀ زهرا سلام الله علیها مىرسد،
از نسل پیامبر اسلام (ص) است ولی جزو سادات نیست؛
زیرا سید و هاشمی بودن عنوانی است که بر کسی که فقط از طریق پدر به هاشم منتسب باشد، صدق می کند..
براى روشنتر شدن این مسأله به چند روایت اشاره مىكنیم
:1. حضرت امام موسى بن جعفر (ع) فرمود:
روزى به مجلس هارون الرشید رفتم.
هارون از من سؤال کرد كه
شما چطور خودتان را فرزند پیامبر (ص) و از نسل او مىدانید؟؟
در صورتى كه پیامبر فرزند پسر نداشت و نسل انسان با فرزند پسر مىماند نه دختر؟
در جواب او گفتم: خداوند در قرآن مىگوید:
« ما به ابراهیم، اسحاق و یعقوب را بخشیدیم و همه را هدایت كردیم و نوح را از پیش هدایت كرده بودیم و از نژاد او داود، سلیمان، ایوب، یوسف، موسى و هارون را. ما نیكوكاران را چنین پاداش مىدهیم و نیز زكریا، یحیى، عیسى و الیاس را كه همگى از صالحان هستند..
به هارون گفتم: اى هارون پدر عیسى كیست؟
گفت: عیسى پدر ندارد.
گفتم: پس چطور از نسل حضرت ابراهیم به حساب آمده است؟
پس بدان خداوند عیسى را از طریق مادر به نسل حضرت ابراهیم ملحق ساخته است. ما هم از طریق مادرمان از نسل و ذریّۀ پیامبر اسلام محسوب مىشویم...
. در تفسیر عیاشى آمده است:
روزى حجاج كسى را دنبال یحیى بن معمّر فرستاد. یحیى نزد حجاج حاضر شد. حجّاج گفت: شنیدهام تو گمان مىكنى كه حسن و حسین(ع) پسران پیامبر هستند و این را از قرآن مىگویى در صورتى كه من قرآن را از اول تا آخر خواندهام ولى این مطلب را در آن ندیدهام. یحیى گفت: شما سوره انعام را نمىخوانى؟ در سوره انعام آمده است: « ما به ابراهیم، اسحاق و یعقوب را بخشیدیم و همه را هدایت كردیم و نوح را از پیش هدایت كرده بودیم و از نژاد او داود، سلیمان، ایوب، یوسف، موسى و هارون را. ما نیكوكاران را چنین پاداش مىدهیم و نیز زكریا، یحیى، عیسى و الیاس را كه همگى از صالحان » مگر عیسى در این آیه از نسل و ذریّۀ ابراهیم(ع) شمرده نشده است؟ حجاج گفت: درست مىگویى. این آیه را خواندهام[
.3. ابو جارود مىگوید:
امام باقر (ع) فرمود: اى اباجارود اینها دربارۀ حسن و حسین(ع) به شما چه مىگویند؟ گفتم: به ما مىگویند: حسن و حسین (ع) فرزندان پیامبر(ص) نیستند. امام فرمود: شما چگونه براى آنان دلیل مىآورید؟ گفتم: ما با آیۀ "و من ذریته داود و سلیمان" استدلال مىكنیم. امام فرمود: آنان در جواب شما چه مىگویند؟ گفتم: آنان مىگویند: پسر دختر، فرزند نامیده مىشود ولى این فرزند صلبى نیست. امام فرمود: شما به آنان چه مىگویید؟ گفتم: ما آیۀ "ندع ابنائنا و ابنائكم" را براى آنان مىخوانیم كه پیامبر(ص) به حسن و حسین، پسر اطلاق كرده است. امام فرمود: آنان چه مىگویند؟ گفتم: آنان مىگویند: در زبان عربى و در میان مردم عرب، به پسران دیگران، «پسرم» اطلاق مىكنند. (پسر، پسر توست ولى شخص دیگرى به این پسر تو مىگوید: «پسرم فلان چیز را بیاور»)
امام فرمود: اى ابا جارود از كتاب خدا برایت آیهاى مىگویم.
خداوند مىگوید:
"حرّمت علیكم امهاتكم و بناتكم"
تو از آنان بپرس آیا پیامبر مىتواند دختران حسن و حسین (ع) را بگیرد؟
اگر گفتند: مىتواند، دروغ مىگویند
و اگر بگویند نمىتواند دختران حسن و حسین (ع) را بگیرد،
در این صورت ثابت مىشود كه حسن و حسین (ع) فرزندان صلبى پیامبر (ص) هستند..
بنابراین زنى كه از نسل پیامبر(ص) است، همۀ فرزندان او از نسل پیامبر(ص) هستند گرچه شوهرش سیّد نباشد، اما احکام و آثار فقهی که برای سیادت بیان شده است مختص به کسانیست که از طرف پدر انتساب داشته باشند.
حضرت امام خمینی ره در پاسخ به سؤالی در این زمینه فرموده اند
:"گرچه منتسبین به پیامبر اكرم «صلى الله علیه و آله» از طرف مادر هم از اولاد رسول اكرم «صلى الله علیه و آله» محسوب مىشوند، ولى ملاك ترتب آثار و احكام شرعى سیادت، انتساب از طرف پدر است."
گفتنی است که امام حسن (ع) و امام حسین (ع) همانگونه که به پیامبر از طریق حضرت فاطمه منتسب هستند همچنین از طریق پدر یعنی حضرت علی (ع) به هاشم منتسب هستند.
صدقه دادن به سادات
به نظر اكثر مراجع دادن صدقه مستحبی به سید اشكال ندارد
در حالیكه اكثر مردم فكر می كنند دادن صدقه مستحبی به سید حرام است.
امام خمینی: سید نمی تواند ازغیرسید زكات بگیرد
ولی اگرخمس وسایر وجوهات،كفایت مخارج اورا نكند واز گرفتن زكات ناچار باشد،
می توانداز غیر سید زكات بگیرد
.ولی احتیاط واجب آن است كه اگر ممكن باشد،
فقط به مقداری كه برای مخارج روزانه اش ناچار است بگیرد.
1:ایت الله فاضل:سید می تواند از سید زكات بگیرد ولی ازغیر سید نمی تواند......
2: ایات عظام خوئی،گلپایگانی،تبریزی،صافی:بقیه مساله ذكر نشده .
3:ایت الله بهجت:فقط به مقداری كه برای مخارج سالانه اش ضروری باشد گیرد
واگر در اثناء سال بی نیاز شد آن را عودت یا با اذن زكات دهنده به مصرف مستحقین زكات برساند وخودش از خمس استفاده كند.
ایت الله مكارم:زكات گیرنده از سادات نباشد مگر اینكه زكات دهنده هم از سادات باشد،
ولی اگر خمس وسایر وجوهات كفایت مخارج آن را نكند
وناچار به گرفتن زكات باشند،می تواند از غیر سادات زكات بگیرند،
اما احتیاط واجب آن است كه فقط به مقدار مخارج روزانه بگیرند.
ایت الله زنجانی:سید می تواند از غیر سید زكات مستحبی بگیرد
ولی نمی تواند از غیر سید زكات واجب بگیرد،
البته اگر خمس وسایر وجوهات كفایت مخارج آن را نكند
وناچارباشد كه از زكات واجب غیر سید استفاده كند ،مانعی ندارد.
ادامه مطلب |
منوی اصلی
تبادل لینک هوشمند 
نویسنده: 
.gif)
همه شیعیان و مسلمین جهان تسلیت باد 
و
را دارم
دا بر عموم مسلمانان و شیعیان جهان بخصوص سادات میرسالاری مبارک باد
